Atopowe zapalenie skóry to dość powszechna dermatoza, która zyskała już miano choroby cywilizacyjnej. Jej objawy mogą pojawić się w każdym wieku, chociaż najczęściej pierwsze zwiastuny obserwuje się u dzieci. Ma charakter przewlekły i zapalny, dlatego zazwyczaj towarzyszy choremu przez całe życie, przebiegając z okresami zaostrzeń i remisji. Czasami dermatoza ta bywa mylona z alergiami i innymi schorzeniami. Jaki jednak rozpoznać AZS? Podpowiadamy.
Przyczyny atopowego zapalenia skóry
Atopowe zapalenie skóry najczęściej ma podłoże genetyczne. Z tego powodu obserwowane jest zwłaszcza u dzieci, których rodzice również zmagają się z tą dermatozą. Jednak aby wystąpiły objawy AZS, często musi dojść do połączenia czynników genetycznych ze środowiskowymi i immunologicznymi, a także współistnieniem defektu bariery skórnej.
Na rozwój zmian atopowych mają wpływ czynniki takie: jak silny, przewlekły stres, zanieczyszczenie lub duża wilgotność powietrza, wahania temperatur, zakażenia bakteryjne, a także różnego rodzaju alergeny, takie jak roztocza, pyłki, sierść zwierząt, czy niektóre pokarmy. Bardzo często czynnikami wywołującymi objawy AZS są substancje drażniące zawarte w kosmetykach i detergentach.
Objawy AZS u niemowląt
Niemowlęta to grupa, w której najczęściej obserwuje się atopowe zapalenie skóry. Objawy jakie wówczas towarzyszą tej dermatozie to suchość i szorstkość skóry, jej zaczerwienienie, a z czasem powstawanie grudek, nadżerek i strupów. Zlokalizowane są zazwyczaj na twarzy i owłosionej skórze głowy.
Z czasem zmiany te rozszerzają się również na szyję i tułów, a także kończyny. Jeśli znajduje się w nich płyn surowiczy, mogą prowadzić do nadkażenia bakteryjnego. W przypadku niemowląt często łagodna postać AZS cofa się samoistnie. Jednak już sam fakt pojawienia się tej choroby zwiększa ryzyko rozwoju innych dolegliwości alergicznych.
Objawy AZS u dzieci
Objawy atopowego zapalenia skóry u starszych dzieci, a więc między 3 a 12 rokiem życia, znacznie rzadziej przebiegają z wystąpieniem sączących się zmian skórnych. W tym przypadku obserwuje się grudki i blaszki z lichenizacją, zaczerwienienie, świąd i pieczenie naskórka.
Zmiany zlokalizowane są głównie na rękach i stopach, wokół nadgarstków, kostek, a także w zgięciach kolan i łokci. W tym wieku atopowemu zapaleniu skóry czasami towarzyszy również powiększenie węzłów chłonnych oraz łupież białawy.
Objawy AZS u osób dorosłych
Często u osób dorosłych pierwszym objawem AZS jest sucha skóra twarzy. Z czasem zmiany mogą pojawiać się również w innych częściach ciała, a więc na ramionach, plecach, grzbietach dłoni i stóp, a także na palcach. Są one zaczerwienione i towarzyszy im świąd, który może powodować bezsenność i zaburzenie komfortu chorego.
U osób dorosłych cierpiących na AZS charakterystyczne są błyszczące paznokcie, które wyglądają tak, jakby były pomalowane lakierem bezbarwnym. Często stwierdza się u nich również atopowe zapalenie skóry głowy, a naskórek jest pogrubiony i lekko brązowy.
Leczenie AZS
Leczeniem atopowego zapalenia skóry zajmuje się dermatolog. Specjalista, żeby rozpoznać, z jakim rodzajem dermatozy ma do czynienia, bierze pod uwagę specjalnie opracowane kryteria, a czasami również wyniki badań laboratoryjnych. Na tej podstawie dobiera leczenie — może być ono miejscowe lub ogólne.
To pierwsze polega na stosowaniu maści o działaniu przeciwświądowym, przeciwzapalnym i immunosupresyjnym, a także pielęgnacji z wykorzystaniem delikatnych preparatów hipoalergicznych. Czasami jednak konieczne jest wdrożenie leczenia antyalergicznego, a w przypadku nadkażenia bakteryjnego — antybiotykoterapii.
